Τραχηλίτιδα: Πόσο κοινή είναι τελικά;

Όλοι μας σχεδόν έχουμε ακούσει για τον όρο κολπίτιδα, η οποία αποτελεί φλεγμονή των τοιχωμάτων του κόλπου. Υπάρχει όμως και μια εξίσου κοινή, αλλά όχι τόσο γνωστή μορφή φλεγμονής. Η φλεγμονή αυτή ακούει στο όνομα τραχηλίτιδα. Πρόκειται για μια εξαιρετικά κοινή πάθηση που υπολογίζεται ότι πλήττει περισσότερες από τις μισές γυναίκες τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους. Συνήθως είναι ασυμπτωματική, ωστόσο μπορεί να προκαλέσει σοβαρά ζητήματα εάν δεν αντιμετωπιστεί στοχευμένα.

Τι είναι η τραχηλίτιδα;

Η τραχηλίτιδα είναι μια γυναικολογική πάθηση που χαρακτηρίζεται από φλεγμονή του τραχήλου της μήτρας, το χαμηλότερο δηλαδή τμήμα της μήτρας που εκτείνεται εντός του κόλπου. Η φλεγμονή αυτή στον τράχηλο της μήτρας μπορεί να προκύψει από διάφορες αιτίες και να επηρεάσει την υγεία και την ευημερία της γυναίκας. Ο τράχηλος είναι επενδεδυμένος με ένα ευαίσθητο στρώμα κυττάρων που παράγουν βλέννα, προσφέροντας την απαραίτητη προστασία στη μήτρα ενάντια των λοιμώξεων. Εάν εκδηλωθεί τραχηλίτιδα, η φλεγμονή επηρεάζει αυτούς τους ευαίσθητους ιστούς, προκαλώντας ερυθρότητα, οίδημα και μερικές φορές πληγές ή έλκη. Η πάθηση αυτή μπορεί να είναι είτε οξεία είτε χρόνια, να εμφανιστεί δηλαδή αιφνίδια και με έντονη συμπτωματολογία ή να εξελιχθεί αργά και κατά συνέπεια να διαρκέσει μήνες ή χρόνια αν υφίσταται μακροχρόνιος ερεθισμός.

Αίτια εμφάνισης τραχηλίτιδας

Η τραχηλίτιδα μπορεί να έχει μολυσματική ή μη μολυσματική αιτιολογία. Στις μολυσματικές αιτίες περιλαμβάνονται μικροοργανισμοί που προκαλούν σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ), όπως τα χλαμύδια, η γονόρροια, και ο έρπης. Αυτοί οι μικροοργανισμοί διαταράσσουν τη φυσιολογική ισορροπία της περιοχής και προκαλούν φλεγμονή. Ο HPV, καθώς συσχετίζεται άμεσα με την εμφάνιση προκαρκινικών αλλοιώσεων του τραχήλου, μπορεί επίσης να συμβάλλει στην ανάπτυξη τραχηλίτιδας.

Η μη μολυσματική τραχηλίτιδα μπορεί να προκληθεί από φυσικούς ή χημικούς ερεθισμούς, στους οποίους συγκαταλέγονται:

Η υπερβολική χρήση προϊόντων όπως σπερματοκτόνα, ταμπόν με αρωματικές ουσίες ή άλλων προϊόντων κολπικών πλύσεων μπορεί να ερεθίσει τους ιστούς του τραχήλου.
Η αλλεργία στο λάτεξ των προφυλακτικών.
Οι τραυματισμοί της συγκεκριμένης περιοχής της μήτρας από τη χρήση ταμπόν ή κολπικών διαφραγμάτων.

Η τραχηλίτιδα εμφανίζεται συχνά στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, λόγω της αυξημένης έκθεσής τους σε σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ή σε άλλους ερεθιστικούς παράγοντες. Ωστόσο, ακόμα και γυναίκες στην εμμηνόπαυση μπορούν να αναπτύξουν τραχηλίτιδα λόγω ατροφίας του τραχήλου που προκαλείται από τη μείωση των οιστρογόνων, γεγονός που καθιστά τον τράχηλο της μήτρας πιο επιρρεπή σε φλεγμονές.

Συμπτώματα που προκαλεί η τραχηλίτιδα

Η τραχηλίτιδα συχνά δεν προκαλεί συμπτώματα, γεγονός που καθιστά δύσκολη την έγκαιρη ανεύρεσή της. Ωστόσο, όταν εκδηλώνονται συμπτώματα, αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:

Έντονες κολπικές εκκρίσεις, που μπορεί να είναι δύσοσμες ή πυώδεις.
Αίσθηση κνησμού ή ερεθισμού στον κόλπο.
Πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρευνία).
Χρόνιο πόνο στην περιοχή της πυέλου.
Μη φυσιολογική κολπική αιμορραγία, είτε εκτός περιόδου είτε μετά τη σεξουαλική επαφή.
Αίσθηση βάρους ή δυσφορίας στην περιοχή της πυέλου.

Επιπλοκές της τραχηλίτιδας

Η τραχηλίτιδα δεν είναι απλώς μια απλή φλεγμονή. Μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής μιας γυναίκας, ενώ, εάν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές. Οι αλλαγές στον τράχηλο που προκαλούνται από φλεγμονή μπορεί να επηρεάσουν τη φυσιολογική λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματος, εμποδίζοντας τη διέλευση των σπερματοζωαρίων ή προκαλώντας υπογονιμότητα. Παράλληλα, η τραχηλίτιδα αυξάνει την ευπάθεια σε άλλες λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένου του HIV, καθώς η φλεγμονή εξασθενεί το φυσικό φραγμό του τραχήλου. Επίσης, οι χρόνιες φλεγμονές του τραχήλου μπορεί να προκαλέσουν αλλαγές στα κύτταρα της περιοχής, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο δυσπλασιών και προκαρκινικών αλλοιώσεων, ειδικά εάν εμπλέκεται ο ιός HPV.

Στις πιθανές επιπλοκές συγκαταλέγονται επιπλέον η ανάπτυξη σαλπιγγοωοθηκικών αποστημάτων και στένωση του τραχήλου, καταστάσεις οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη γονιμότητα. Ωστόσο, η πιο δυσάρεστη επιπλοκή που μπορεί να προκαλέσει η τραχηλίτιδα είναι η εμφάνιση φλεγμονώδους νόσου της πυέλου. Σε αυτή την περίπτωση η μόλυνση εξαπλώνεται στη μήτρα, τις σάλπιγγες και τις ωοθήκες, προκαλώντας χρόνιο πόνο χαμηλά στην κοιλιά, πυρετό, πιο πυκνές, πυώδεις κολπικές εκκρίσεις, υπογονιμότητα, και αυξημένο κίνδυνο εξωμήτριας κύησης.

Διάγνωση της τραχηλίτιδας

Η διάγνωση της τραχηλίτιδας ξεκινά με λήψη του ιστορικού της ασθενούς και λεπτομερή κλινική εξέταση από τον γυναικολόγο. Η διαδικασία της κλινικής εξέτασης περιλαμβάνει αρχικά επισκόπηση του τραχήλου της μήτρας για τυχόν ερυθρότητα, οίδημα ή εκκρίσεις. Ακολουθεί η διενέργεια τεστ ΠΑΠ, το οποίο αποτελεί το πρώτο διαγνωστικό εργαλείο που χρησιμοποιείται, ενώ σε περιπτώσεις υποψίας μόλυνσης μπορεί να γίνει και καλλιέργεια κολπικού υγρού. Εάν υπάρχουν ενδείξεις πιο σοβαρής βλάβης, όπως προκαρκινικές αλλοιώσεις, συνιστάται η διενέργεια κολποσκόπησης, η οποία μπορεί να παρέχει περαιτέρω πληροφορίες.

Επιλογές θεραπείας για την τραχηλίτιδα

Η θεραπεία της τραχηλίτιδας εξαρτάται από την αιτία που την προκάλεσε. Στις περιπτώσεις βακτηριακών λοιμώξεων, η θεραπεία περιλαμβάνει αντιβιοτική αγωγή. Για λοιμώξεις που οφείλονται σε τριχομονάδες, η μετρονιδαζόλη είναι το φάρμακο επιλογής. Σε περιπτώσεις ιογενών λοιμώξεων, όπως αυτές που προκαλούνται από τον HPV ή τον έρπητα, μπορεί να συνταγογραφηθούν αντιικά φάρμακα. Εάν υπάρχουν επίσης προχωρημένες αλλοιώσεις λόγω HPV μπορεί να απαιτηθεί καυτηριασμός ή αφαίρεση των βλαβών με λέιζερ. Για γυναίκες στην εμμηνόπαυση με τραχηλίτιδα που οφείλεται σε ατροφία, η χρήση κρέμας οιστρογόνων μπορεί να λειτουργήσει ιδιαίτερα βοηθητικά.

Είναι επίσης σημαντικό να λάβει θεραπεία και ο ερωτικός σύντροφος σε περιπτώσεις σεξουαλικώς μεταδιδόμενων λοιμώξεων, ώστε να αποφευχθεί η επαναμόλυνση. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας, η σεξουαλική αποχή είναι απαραίτητη μέχρι να ολοκληρωθεί η αγωγή.

Μέτρα πρόληψης της τραχηλίτιδας

Η πρόληψη της τραχηλίτιδας είναι εξίσου σημαντική με τη θεραπεία της. Το κυρίαρχο μέτρο που μπορεί εύκολα να εφαρμοστεί είναι η λήψη προφυλάξεων κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος μόλυνσης από κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα (ΣΜΝ). Ως προς τα είδη προσωπικής υγιεινής, είναι σημαντικό να επιλέγονται υποαλλεργικά προϊόντα και να αποφεύγονται οι κολπικές πλύσεις, καθώς αυτές μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό. Επιπλέον, ο εμβολιασμός κατά του HPV αποτελεί ουσιαστικό μέτρο πρόληψης, προσφέροντας προστασία από λοιμώξεις που ενδέχεται να προκαλέσουν σοβαρές αλλοιώσεις στον τράχηλο της μήτρας.

Σε περίπτωση που η γυναίκα έχει πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους ή ξεκινά μια νέα σχέση, θα πρέπει να υποβάλλεται τακτικά σε εξετάσεις για ΣΜΝ. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου επιπλοκών και εξασφαλίζουν τη διατήρηση της βέλτιστης γυναικολογικής υγείας.

Γενικά, η διασφάλιση της γυναικολογικής υγείας θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για κάθε γυναίκα. Γι’αυτό το λόγο, ο ετήσιος γυναικολογικός έλεγχος δεν θα πρέπει να αμελείται. Εάν ο έλεγχος αυτός γίνεται με συνέπεια κάθε χρόνο, μπορούν να ανευρεθούν εγκαίρως κάθε είδους φλεγμονές και να αντιμετωπιστούν στοχευμένα, προτού δημιουργήσουν πρόσθετα ζητήματα. Εάν ανευρεθεί οποιαδήποτε παθολογική κατάσταση, ο Γυναικολόγος Ογκολόγος Δρ. Γεώργιος Μακρής φροντίζει για τη στοχευμένη αντιμετώπισή της, ώστε να προληφθούν μελλοντικά ζητήματα.

Τραχηλίτιδα: Πόσο κοινή είναι τελικά;