Διαγνωστική λαπαροσκόπηση

Αν και ορισμένες γυναικολογικές παθήσεις μπορούν να ανευρεθούν με εργαστηριακές ή απεικονιστικές εξετάσεις, δεν ισχύει το ίδιο και για κάποιες άλλες που απαιτούν περαιτέρω διερεύνηση. Η διερεύνηση αυτή σε αρκετές περιπτώσεις επιτυγχάνεται με διαγνωστική λαπαροσκόπηση. Αυτή εκτελείται για να βοηθήσει στην εύρεση της αιτίας ορισμένων ασαφών συμπτωμάτων και βοηθά τον γυναικολόγο να διαγνώσει την υποκείμενη παθολογική κατάσταση.

Τι είναι η διαγνωστική λαπαροσκόπηση;

Η διαγνωστική λαπαροσκόπηση είναι μια εξέταση – μικροεπέμβαση που πραγματοποιείται για την άμεση επισκόπηση των εσωτερικών οργάνων της κοιλιακής χώρας και την ανεύρεση τυχόν παθολογικών γυναικολογικών καταστάσεων. Διενεργείται υπό γενική αναισθησία σε νοσοκομειακό περιβάλλον και χρησιμοποιείται ευρέως για τη διάγνωση της αιτίας που προκαλεί υπογονιμότητα και άλλων παθολογικών καταστάσεων. Η διαδικασία εκτελείται μέσω μιας μικρής τομής στον ομφαλό, επιτρέποντας την εισαγωγή ενός λεπτού εξειδικευμένου οργάνου, του λαπαροσκοπίου, το οποίο προσφέρει λεπτομερή απεικόνιση του εσωτερικού της κοιλιάς.

Προετοιμασία

Ως προς την προετοιμασία για τη διαδικασία, αρχικά η ασθενής δεν πρέπει να φάει τίποτα για 6-12 ώρες πριν, αλλά μπορεί να συνεχίσει να πίνει νερό μέχρι να εισαχθεί στο νοσοκομείο ή την κλινική. Εάν λαμβάνει φάρμακα για την αραίωση του αίματος (αντιπηκτικά), όπως ασπιρίνη ή βαρφαρίνη, είναι πιθανό να ζητηθεί να σταματήσει τη λήψη τους λίγες μέρες νωρίτερα – αυτό γίνεται για να αποφευχθεί η υπερβολική αιμορραγία κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Εάν η ασθενής καπνίζει, μπορεί να συμβουλευτεί να σταματήσει το κάπνισμα προ της επέμβασης. Αυτό συμβαίνει επειδή το κάπνισμα μπορεί να καθυστερήσει την επούλωση μετά την επέμβαση και να αυξήσει τον κίνδυνο επιπλοκών όπως η μόλυνση. Οι περισσότερες ασθενείς μπορούν να φύγουν από το νοσοκομείο είτε την ημέρα της επέμβασης είτε την επόμενη ημέρα. Πριν από τη διαδικασία, θα χρειαστεί η γυναίκα να κανονίσει να τη συνοδεύσει κάποιος στο σπίτι γιατί δεν πρέπει να οδηγεί για τουλάχιστον 48 ώρες μετά.

Μέθοδος και τεχνική

Το λαπαροσκόπιο, ένα ειδικό εργαλείο με πηγή φωτός και κάμερα στο άκρο του, μπορεί να είναι είτε διαγνωστικό είτε επεμβατικό. Τα διαγνωστικά λαπαροσκόπια διασφαλίζουν υψηλής ποιότητας εικόνα, καθώς όλη η εσωτερική διάμετρός τους χρησιμοποιείται για φωτισμό και απεικόνιση του εσωτερικού της κοιλιακής χώρας. Αντίθετα, τα επεμβατικά λαπαροσκόπια διαθέτουν αυλό 5-7 mm, επιτρέποντας τη διέλευση χειρουργικών εργαλείων ή ακτίνων laser CO2 για τη χειρουργική αποκατάσταση διαφόρων παθήσεων.

Η πηγή φωτισμού εξασφαλίζει καθαρή και φωτεινή εικόνα, η οποία προβάλλεται σε έγχρωμη οθόνη μέσω βιντεοκάμερας. Για τη βέλτιστη ορατότητα, η κοιλιακή χώρα διογκώνεται με διοξείδιο του άνθρακα (CO2) μέσω ειδικού ηλεκτρονικού μηχανισμού (insufflator), ο οποίος ρυθμίζει την ενδοκοιλιακή πίεση ώστε να μην υπερβαίνει τα διεθνώς αποδεκτά όρια ασφαλείας. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, το αέριο απομακρύνεται, επιτρέποντας στα όργανα να επανέλθουν στη φυσιολογική τους θέση.

Πώς βοηθά η διαγνωστική λαπαροσκόπηση και πότε ενδείκνυται

Η διαγνωστική λαπαροσκόπηση παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για τη διάγνωση γυναικολογικών παθήσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στην υπογονιμότητα. Επιτρέπει τον έλεγχο της μορφολογίας της μήτρας, των σαλπίγγων και των ωοθηκών, τη διαπίστωση της διαβατότητας των σαλπίγγων μέσω της εισαγωγής ειδικής χρωστικής ουσίας (κυανού του μεθυλενίου), καθώς και την αξιολόγηση πιθανών συμφύσεων ή ενδομητρίωσης.

Η διαγνωστική λαπαροσκόπηση πραγματοποιείται σε περιπτώσεις:

Ανεξήγητης υπογονιμότητας ή αποτυχημένων προσπαθειών εξωσωματικής γονιμοποίησης, καθώς επιτρέπει τη διάγνωση και ταυτόχρονα την αντιμετώπιση προβλημάτων όπως οι συμφύσεις, η ενδομητρίωση και οι δυσλειτουργίες των σαλπίγγων. Επιπλέον, η κινητοποίηση των σαλπίγγων και η χρήση σκιαγραφικού υγρού κατά τη διαδικασία φαίνεται να βελτιώνουν σημαντικά τα ποσοστά σύλληψης και εγκυμοσύνης μέσα στους επόμενους έξι μήνες.
Χρόνιου πυελικού πόνου για την ανεύρεση της υποκείμενης αιτίας η οποία μπορεί να είναι: ενδομητρίωση, συμφύσεις (ουλώδης ιστός), ινομυώματα, κύστεις ωοθηκών, έκτοπη κύηση, φλεγμονώδης νόσος της πυέλου και ανωμαλίες της μήτρας.

Μπορεί η διαγνωστική λαπαροσκόπηση να λάβει επεμβατικό χαρακτήρα;

Ναι, εάν κατά τη διάρκεια της διαγνωστικής λαπαροσκόπησης ανευρεθούν τυχόν παθολογικές καταστάσεις που χρήζουν χειρουργικής αποκατάστασης. Ο γιατρός σας θα συζητήσει τυχόν πρόσθετες επεμβατικές διαδικασίες που μπορεί να πραγματοποιηθούν όταν κάνετε διαγνωστική λαπαροσκόπηση. Αυτές οι διαδικασίες μπορεί να περιλαμβάνουν:

Λήψη μικρών δειγμάτων ιστού για την εκτέλεση βιοψίας
Αντιμετώπιση έκτοπης κύησης.
Αντιμετώπιση εστιών ενδομητρίωσης.
Θεραπεία κύστεων ωοθηκών (κυστεκτομή ωοθηκών, ή ωοθηκεκτομή).
Απομάκρυνση συμφύσεων εντός της κοιλιάς.

Εάν αποφασιστεί ότι χρειάζεται να αποκατασταθεί χειρουργικά οποιαδήποτε παθολογία, πραγματοποιούνται μία ή περισσότερες ξεχωριστές μικρές τομές στο δέρμα της κοιλιάς. Αυτές επιτρέπουν την ώθηση λεπτών λαπαροσκοπικών εργαλείων στην κοιλιακή κοιλότητα. Ο γυναικολόγος μπορεί να δει τις άκρες αυτών των εργαλείων με το λαπαροσκόπιο και έτσι μπορεί να εκτελέσει την εκάστοτε χειρουργική διαδικασία.

Ανάρρωση μετά από διαγνωστική λαπαροσκόπηση

Αμέσως μετά από τη διαγνωστική λαπαροσκόπηση, οι νοσηλευτές θα παρακολουθούν τα ζωτικά σημεία της ασθενούς και, εάν δεν υπάρχουν επιπλοκές, μπορεί να ληφθεί εξιτήριο εντός τεσσάρων έως έξι ωρών, αν και μπορεί να απαιτηθεί διανυκτέρευση για πρόσθετες διαδικασίες. Είναι σημαντικό να μη μείνει η γυναίκα μόνη της το πρώτο βράδυ στο σπίτι. Οι επιδράσεις της γενικής αναισθησίας συνήθως υποχωρούν εντός 24 ωρών, αν και μπορεί να εμφανιστεί υπνηλία. Θα υπάρχουν μικρές ουλές στην κοιλιακή χώρα, συνήθως μία στον αφαλό, και οι τομές θα έχουν ράμματα, τα οποία είτε είναι απορροφήσιμα είτε θα χρειαστούν αφαίρεση περίπου 10 ημέρες μετά την επέμβαση. Ένας ελαφρύς επίδεσμος θα καλύπτει τις τομές, ο οποίος μπορεί να αφαιρεθεί μετά από 24 ώρες. Μετά από ένα 24ωρο επιτρέπεται η ασθενής να κάνει μπάνιο ή ντους, με προσοχή ωστόσο για την αποφυγή ζαλάδας. Μπορεί να παρουσιαστεί ελαφριά κολπική αιμορραγία για έως και 48 ώρες. Ο πόνος και η δυσφορία, ειδικά στην κάτω κοιλιακή χώρα, είναι συνηθισμένα αλλά διαχειρίσιμα με παυσίπονα ή συνταγογραφούμενα φάρμακα. Η οδήγηση θα πρέπει να αποφεύγεται για τουλάχιστον 48 ώρες. Η επιστροφή στην εργασία είναι δυνατή μέσα σε μία εβδομάδα, ωστόσο εάν η διαγνωστική λαπαροσκόπηση έχει λάβει εν τέλει επεμβατικό χαρακτήρα μπορεί να χρειαστούν έως και δύο εβδομάδες ανάρρωσης. Οι ασθενείς θα πρέπει να ζητήσουν ιατρική βοήθεια εάν παρουσιάσουν σημάδια λοίμωξης, αυξανόμενο κοιλιακό πόνο, πυρετό, απώλεια όρεξης, εμετό ή συμπτώματα θρόμβωσης ή πνευμονικής εμβολής, όπως πρήξιμο στα πόδια, πόνο στο στήθος ή δύσπνοια, καθώς αυτές οι καταστάσεις απαιτούν άμεση ιατρική φροντίδα.

Σύγκριση διαγνωστικής λαπαροσκόπησης και υστεροσαλπιγγογραφίας για την εκτίμηση της γονιμότητας

Η υστεροσαλπιγγογραφία αποτελεί εναλλακτική διαγνωστική μέθοδο για την εκτίμηση της διαβατότητας των σαλπίγγων, παρέχοντας ωστόσο μόνο το 75% των απαιτούμενων πληροφοριών, σε σύγκριση με το 100% της λαπαροσκόπησης. Επιπλέον, η υστεροσαλπιγγογραφία δεν επιτρέπει την αναγνώριση συμφύσεων γύρω από τις ωοθήκες, οι οποίες ενδέχεται να εμποδίζουν την ωορρηξία και τη φυσιολογική σύλληψη.

Η διαγνωστική λαπαροσκόπηση αποτελεί μία από τις πιο ασφαλείς και αποτελεσματικές διαγνωστικές και θεραπευτικές τεχνικές στη σύγχρονη γυναικολογία. Παρέχει ακριβείς πληροφορίες για τη γονιμότητα και τη γυναικολογική υγεία, προσφέροντας στοχευμένες λύσεις με ελάχιστο επεμβατικό χαρακτήρα. Η επιλογή της πρέπει να γίνεται με τη συμβουλή εξειδικευμένου γυναικολόγου, ώστε να εξασφαλιστεί το βέλτιστο δυνατό αποτέλεσμα για κάθε ασθενή. Η εμπειρία του γυναικολόγου και η χειρουργική του δεξιότητα είναι η διασφάλιση για μια επιτυχή λαπαροσκοπική χειρουργική επέμβαση. Ο Γυναικολόγος Ογκολόγος Δρ. Γεώργιος – Μάριος Μακρής εφαρμόζει τη διαγνωστική λαπαροσκόπηση εφόσον υφίστανται οι κατάλληλες ενδείξεις.

Διαγνωστική λαπαροσκόπηση