Πόνοι περιόδου: Πότε είναι φυσιολογικοί και πότε όχι
Σίγουρα δεν είστε οι μόνες που έχετε ακούσει ότι οι πόνοι περιόδου είναι το τίμημα της γυναικείας φύσης. Οι πόνοι αυτοί, που αναφέρονται ιατρικά ως δυσμηνόρροια, αποτελούν κοινό φαινόμενο για πολλές γυναίκες κατά την έμμηνο ρύση. Αυτοί οι πόνοι ή κράμπες, που εμφανίζονται συνήθως στο κάτω μέρος της κοιλιάς, μπορεί να ποικίλλουν ευρέως ως προς τη σοβαρότητα, τη διάρκεια και τα συνοδά συμπτώματα. Ενώ οι ήπιες κράμπες κατά τη διάρκεια της περιόδου θεωρούνται φυσιολογικό τμήμα του εμμηνορροϊκού κύκλου, υπάρχουν περιπτώσεις όπου ο πόνος μπορεί να υποδεικνύει κάποια υποκείμενη παθολογική κατάσταση.
Κατά τη διάρκεια ενός τυπικού εμμηνορροϊκού κύκλου, το ενδομήτριο, δηλαδή η επένδυση στο εσωτερικό της μήτρας, υφίσταται πάχυνση προκειμένου να προετοιμαστεί για μια πιθανή εγκυμοσύνη. Εάν δεν επιτευχθεί εγκυμοσύνη, τα επίπεδα των ορμονών πέφτουν, με αποτέλεσμα το ενδομήτριο να αποβάλλεται. Η αποβολή αυτή του ενδομητρίου είναι η έμμηνος ρύση. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας αποβολής, το σώμα απελευθερώνει χημικές ουσίες που ονομάζονται προσταγλανδίνες, οι οποίες ωθούν τη μήτρα να συσπάται προκειμένου να αποβάλει το ενδομήτριο. Αυτές οι συσπάσεις της μήτρας είναι η κύρια αιτία των πόνων περιόδου. Η ένταση του πόνου σχετίζεται συχνά με το επίπεδο των προσταγλανδινών που απελευθερώνονται. Εάν ωστόσο οι πόνοι περιόδου είναι ιδιαίτερα έντονοι έως ανυπόφοροι, είναι καλό να γίνει μια σειρά εξετάσεων προκειμένου να αποκλειστεί κάποια υποκείμενη πάθηση.
Πότε οι πόνοι περιόδου είναι φυσιολογικοί;
Ο ιατρικός όρος για τους τυπικούς πόνους περιόδου είναι “πρωτοπαθής δυσμηνόρροια”. Αυτοί οι πόνοι ξεκινούν συνήθως 1–2 ημέρες πριν την έναρξη της εμμήνου ρύσεως, κορυφώνονται περίπου 24 ώρες μετά την έναρξη της περιόδου και διαρκούν κατά βάση δύο έως τρεις ημέρες. Οι πόνοι περιόδου γίνονται αντιληπτοί ως ήπιες κράμπες στο κάτω μέρος της κοιλιάς. Δεν αποκλείεται επίσης οι γυναίκες να αισθάνονται πίεση ή μια συνεχή θαμπή ενόχληση στην περιοχή. Η δυσφορία περιορίζεται συνήθως στην κάτω κοιλιακή χώρα, αν και μπορεί να επεκταθεί στη μέση ή στους μηρούς.
Η πρωτοπαθής δυσμηνόρροια οφείλεται αποκλειστικά στις προσταγλανδίνες και δεν συνδέεται με κάποια υποκείμενη παθολογία. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, ο πόνος που εκδηλώνεται σε αυτή την περίπτωση ανταποκρίνεται σε μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως η ιβουπροφαίνη. Πέρα από τον πόνο, ορισμένα συνοδά συμπτώματα είναι επίσης φυσιολογικά, όπως το φούσκωμα, η κόπωση, η αυξημένη παραγωγή αερίων ή πιο σπάνια και η διάρροια. Αυτά τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν καθώς προχωρά ο εμμηνορροϊκός κύκλος. Γενικότερα, οι φυσιολογικοί πόνοι, αν και άβολοι, δεν παρεμβαίνουν σημαντικά στις καθημερινές δραστηριότητες και μπορούν να αντιμετωπιστούν με απλά μέσα.
Πότε οι πόνοι περιόδου δεν είναι φυσιολογικοί
Όπως προαναφέραμε, οι φυσιολογικοί πόνοι περιόδου αποκαλούνται ιατρικά πρωτοπαθής δυσμηνόρροια. Ωστόσο, υφίσταται και η δευτεροπαθής δυσμηνόρροια, η οποία σε αντίθεση με την πρωτοπαθή προκαλεί πιο σοβαρό ή μη φυσιολογικό πόνο κατά την έμμηνο ρύση. Η δευτεροπαθής δυσμηνόρροια οφείλεται σε κάποια υποκείμενη πάθηση, συνεπώς χρήζει αξιολόγησης από γυναικολόγο. Στη δευτεροπαθή δυσμηνόρροια, οι κράμπες ξεκινούν νωρίτερα στον κύκλο και μπορεί να διαρκούν περισσότερο από τους συνηθισμένους πόνους περιόδου. Ο πόνος μπορεί επίσης να είναι πιο έντονος και να μην ανταποκρίνεται στις συνήθεις στρατηγικές αντιμετώπισης.
Ποιες παθήσεις προκαλούν δευτεροπαθή δυσμηνόρροια
Αρκετές καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν δευτεροπαθή δυσμηνόρροια, όπως η ενδομητρίωση, η αδενομύωση, τα ινομυώματα μήτρας, μια κύστη στην ωοθήκη και άλλες. Η ενδομητρίωση είναι ο κατεξοχήν ένοχος για την εκδήλωση πολύ έντονων πόνων περιόδου. Πρόκειται για μια χρόνια πάθηση κατά την οποία ιστός παρόμοιος με αυτός του ενδομητρίου, αναπτύσσεται έξω από τη μήτρα, σε όργανα όπως οι ωοθήκες, οι σάλπιγγες και η ουροδόχος κύστη. Αυτός ο ιστός ανταποκρίνεται στις ορμονικές αλλαγές του εμμηνορροϊκού κύκλου, αλλά χωρίς να μπορεί να αποβληθεί φυσικά από το σώμα, προκαλώντας φλεγμονή, συσσώρευση ουλώδους ιστού και πόνο. Πιο συγκεκριμένα, η ενδομητρίωση εκδηλώνεται με έντονο πυελικό πόνο που μπορεί να ξεκινήσει ημέρες ή ακόμα και εβδομάδες πριν από την εμμηνόρροια, πόνο κατά ή μετά τη σεξουαλική επαφή ή ακόμα και κατά τις κενώσεις ή την ούρηση. Δεν αποκλείεται να εμφανιστεί επίσης χρόνιος πυελικός πόνος ανεξαρτήτως εμμηνορροϊκού κύκλου ή ακόμα και υπογονιμότητα.
Η αδενομύωση από την άλλη πλευρά είναι μια πάθηση κατά την οποία ο ιστός του ενδομητρίου αναπτύσσεται μέσα στο μυϊκό τοίχωμα της μήτρας, το μυομήτριο. Αυτό μπορεί να προκαλέσει διόγκωση και ευαισθησία της μήτρας, έντονο πόνο κατά την εμμηνόρροια ή και αφού αυτή τελειώσει αλλά και βαριά ή παρατεταμένη αιμορραγία κατά την περίοδο. Βέβαια, δεν αποκλείεται οι πόνοι περιόδου να οφείλονται σε ινομυώματα της μήτρας, τα οποία είναι καλοήθεις αναπτύξεις με τη μορφή ογκιδίων που σχηματίζονται στο τοίχωμα της μήτρας. Αυτές οι αναπτύξεις μπορεί να διαφέρουν σε μέγεθος και αριθμό και συχνά δεν προκαλούν συμπτώματα. Ωστόσο, όταν τα ινομυώματα είναι μεγάλα ή βρίσκονται σε συγκεκριμένες, πιο ευαίσθητες, περιοχές, μπορεί να οδηγήσουν σε έντονο πόνο και άλλα προβλήματα. Πιο συγκεκριμένα, τα συμπτώματα των ινομυωμάτων περιλαμβάνουν έντονη εμμηνορροϊκή αιμορραγία, επώδυνες ή παρατεταμένες περιόδους, αίσθηση πίεσης ή φουσκώματος στην κάτω κοιλιακή χώρα και πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή.
Τέλος, άλλος ένας ένοχος για την εκδήλωση έντονων πόνων περιόδου είναι μια κύστη στην ωοθήκη ή και πολλαπλές κύστες. Οι κύστες στις ωοθήκες είναι σάκοι γεμάτοι υγρό που μπορεί να αναπτυχθούν στην επιφάνεια ή μέσα στις ωοθήκες. Οι περισσότερες κύστες είναι καλοήθεις και δεν προκαλούν συμπτώματα, αλλά μεγαλύτερες κύστες ή κύστες που έχουν υποστεί ρήξη μπορούν να προκαλέσουν έντονο πόνο κατά την έμμηνο ρύση αλλά και κατά τη διάρκεια των κενώσεων ή της σεξουαλικής επαφής και αίσθηση φουσκώματος ή πίεσης στην κοιλιά.
Κάθε γυναίκα είναι σημαντικό να γνωρίζει το σώμα της και να αναζητήσει βοήθεια σε περίπτωση που οι πόνοι περιόδου αρχίζουν να παρεμβαίνουν στην καθημερινότητά της ή να γίνονται αντιληπτοί ως πιο έντονοι από το φυσιολογικό. Οι πόνοι περιόδου, αν και συνηθισμένοι, δεν πρέπει ποτέ να είναι καθηλωτικός ή κάτι που πρέπει μια γυναίκα να υπομείνει σιωπηλά. Εάν ο πόνος είναι έντονος, επίμονος ή συνοδεύεται από άλλα ανησυχητικά συμπτώματα, η επικοινωνία με έναν έμπειρο γυναικολόγο είναι ένα σημαντικό βήμα προς την κατανόηση της υποκείμενης αιτίας και την εύρεση λύσης στο πρόβλημα. Ο Γυναικολόγος Ογκολόγος στην Αθήνα, Δρ. Γεώργιος – Μάριος Μακρής, βοηθά κάθε γυναίκα με έντονες κράμπες περιόδου να ανακτήσει την ποιότητα της ζωής της, προτείνοντας τις κατάλληλες λύσεις.
Leave a reply